TÜRK SİNEMASINDA TOPLUMSAL GERÇEKÇİLİK ve SUSUZ YAZ

              1960-1965li yıllarda Türk sineması

                    Zeynep Gizem Emir

Dönemin ünlü yönetmenleri

Metin Erksan
Atıf Yılmaz
Ertem Göreç
Halit Refiğ
Duygu Sağıroğlu
Memduh Ün

Toplumsal Gerçekçi Türk Sinemasının Temellerini Oluşturan Olaylar:

1. Demokrat Parti'nin iktidar olması
2. 27 Mayıs askeri darbesi

Türk sinemasında toplumsal gerçekçilik akımı İtalyan yeni gerçekçiliğinden ve Türk edebiyatındaki toplumsal gerçekçilik akımından etkilenmiştir.Özellikle Fakir Bayburt, Orhan Kemal ve Kemal Tahir romanlarından esinlenmeler yapılmıştır. Filmlerde işlenen tema ise aynı romanlarda işlenen temalar gibi sanayileşen Türkiye ve işçi sınıfının bu süreçte yaşadığı zorluklardır. Dönemin en önemli filmleri yönetmenliğini Metin Erksan'ın yaptığı Gecelerin Ötesi (1960), Yılanların Öcü (1962), Susuz Yaz (1963), Ertem Göreç'in sendikalaşma ve grev konularını ele alan Karanlıkta Uyananlar (1964), Atıf Yılmaz'ın Suçlu (1960), Halit Refiğ'in Gurbet Kuşları (1964)'dır.

Susuz Yaz (1963) 

Yönetmen : Metin Erksan. / Senaryo: Metin Erksan ve Necati Cumalı. / Oyuncular : Ulvi Doğan, Erol Taş, Hülya Koçyiğit.

1964 yılında Berlin Film Festivali'nde Altın Ayı ödülü alan Susuz Yaz filmi birçok ülkede gösterime girdi. Bu ülkeler ve gösterime girdiği ülkelerdeki isimleri aşağıda yazılıdır:

Dry Summer (ABD)
Reflections (ABD)
I Had My Brother's Wife (İngiltere)
L'Estate Arida (İtalya)
Trockener Sommer (Almanya)


Filmi biçimsel olarak ele aldığımızda filmde abartılı alt veya üst açılar olduğu kanısına hemen hemen her seyirci 

varabiliyor. İmgesel olarak düşünüldüğünde ise doğa imgeleminin oldukça sık kullanıldığını görüyoruz. Örneğin; 

su üzerinde kavga edilmesi, kahramanın ölümünün suda gerçekleşmesi, İzmir'in Bademler Köyü'ndeki tarla 

sahneleri. Filmde adeta Habil-Kabil tartışmasının modern haline tanıklık ediyoruz; iki kardeşin birbiriyle olan 

çatışması filmin süreğen çatışması. Ulvi Doğan filmde yapımcı olarak da Metin Erksanla birlikte çalışmış. Hatta

birçok insan filmi kurak tarla sahneleri nedeniyle Türk çiftçisini aşağılayan film olarak nitelendirse de Ulvi Doğan 

(Hasan) filmi Berlin'e götürmüş. Tarlaların kuraklığını eleştiren insanlar yüzünden de Metin Erksan sansürle 

tanışmış. Yine de büyük usta Ulvi Bey filmi iyi ki de götürmüş diyoruz; çünkü filmimiz 1964 yılında Altın Ayı 

ödülü alıyor.


Filmin Konusu

Film abisi Kocabaş Osman'ın, eşi Bahar'dan hoşlanması yüzünden entrika kurbanı olan Hasan'ın hikayesi üzerine kurulu.